Ekstremalne zjawiska pogodowe występują coraz częściej, a ich intensywność wzrasta wraz z postępującymi zmianami klimatycznymi. W Polsce i na świecie straty finansowe są coraz większe – według danych Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU) w krajach UE w ostatnich 40 latach straty wyniosły aż 487 miliardów euro, z czego tylko Polska straciła 16 miliardów euro.
Takie zjawiska zmuszają branżę ubezpieczeniową do modyfikacji metod oceny ryzyka i podnoszenia cen ubezpieczeń. Często doprowadza to do ograniczenia dostępności ochrony ubezpieczeniowej. Jest to widoczne w regionach dotkniętych najcięższymi skutkami klimatycznymi, jak np. południowa Europa i USA.
Skutki klimatyczne w ubezpieczeniach
Raport PIU i EY („Klimat rosnących strat. Rola ubezpieczeń w ochronie klimatu i transformacji energetycznej”) z 2022 roku pokazuje, że liczba katastrof naturalnych znacząco wzrosła na przestrzeni ostatnich 40 lat.
W latach 2019–2021 ekstremalne zjawiska pogodowe spowodowały straty w wysokości ponad 600 miliardów dolarów, z czego największe szkody przyniósł huragan Ida w USA (65 miliardów dolarów) oraz powódź Bernd w Europie (54 miliardy dolarów).
W Polsce głównym zagrożeniem pozostają powodzie i podtopienia, ale wraz ze wzrostem częstotliwości zjawisk katastroficznych ubezpieczyciele mogą ograniczyć ochronę w najbardziej ryzykownych regionach.
Malejąca dostępność ubezpieczeń w obliczu zmian klimatu
Ubezpieczyciele już dziś podejmują kroki w celu zabezpieczenia przed rosnącymi stratami. W krajach takich jak USA, gdzie szkody związane z huraganami i tornadami są powszechne, firmy ubezpieczeniowe wycofują się z ryzykownych rynków. W niektórych regionach oznacza to wprost brak dostępności ubezpieczeń.
Polska jeszcze nie doświadcza tak dużych ograniczeń, ale z czasem – zwłaszcza jeśli częstotliwość powodzi wzrośnie – podobna sytuacja może wystąpić także tutaj. Dla stabilizacji rynku konieczne mogą być zmiany w przepisach, np. zakaz budowy na terenach zalewowych.
Wyższe koszty odszkodowań
Według prognoz IPCC globalna temperatura wzrośnie o 2°C do 2050 roku. Może to spowodować nawet czterokrotny wzrost częstotliwości fal upałów i intensyfikację gwałtownych opadów prowadzących do powodzi błyskawicznych.
Polska w latach 2016–2021 wypłaciła 3,622 miliarda złotych za szkody związane z katastrofami naturalnymi, takimi jak burze, gradobicia i huragany. Choć obecnie 71 proc. budynków jednorodzinnych w Polsce jest ubezpieczonych od huraganów, a 63 proc. od powodzi, dalsze zmiany klimatyczne mogą wymusić wzrost składek lub zmniejszenie dostępności ochrony.