Uczniowie, od podstawówki po studia, często korzystają z niedozwolonych „pomocy naukowych”. Paradoksalnie, przygotowywanie ściąg własnoręcznie może mieć pewne walory edukacyjne, jednak obecnie uczniowie kopiują gotowe teksty z internetu, co już nie daje takich intelektualnych korzyści.
Niemniej, ściąganie jest powszechnie akceptowane w Polsce, uważane za normalne na różnych etapach edukacji. Według badań CBOS-u sprzed kilku lat 58 proc. Polaków nie widzi w ściąganiu nic złego, a tylko 28 proc. ostro je potępia.
Dlaczego uczniowie ściągają?
Oczywiście powody są różne:
- Brak motywacji: uczniowie mogą postrzegać ogrom materiału do przyswojenia jako przytłaczający.
- Stres: strach przed negatywnymi ocenami może skłaniać do ściągania.
- Lenistwo: niektórzy wybierają drogę na skróty.
Łatwy dostęp do treści w internecie sprzyja plagiatowaniu i braku szacunku dla własności intelektualnej.
Robienie ściąg może być nau(cz)ką
Paradoksalnie przygotowywanie ściąg bywa efektywną metodą nauki, ponieważ własnoręczne przepisywanie notatek pomaga w przyswajaniu wiedzy. Angażowanie różnych zmysłów pomaga w zapamiętywaniu. Inne metody to:
- słuchanie podcastów,
- oglądanie filmików edukacyjnych,
- mapy myśli,
- uczenie się w ruchu.
Ściąganie można postrzegać jako umiejętność wyszukiwania i przetwarzania informacji. Poza tym w erze cyfrowej ważniejsze jest rozumienie całości i kontekstów, niż zapamiętywanie szczegółów. Niemniej,niezależnie od motywacji ściąganie zawsze jest formą oszustwa – jest nieuczciwe wobec tych, którzy rzetelnie przygotowali się do egzaminu.
Jak walczyć ze ściąganiem?
Danuta Sterna, matematyczka i ekspertka Centrum Edukacji Obywatelskiej, proponuje nauczycielom konkretne rozwiązania:
- Treść sprawdzianu: zamiana pytań testowych na otwarte, wymagające uzasadnienia.
- Określone wymagania: jasne kryteria oceny.
- Stopnie: zmniejszenie wagi ocen poprzez umożliwienie popraw.
- Projekty: ocenianie poprzez projekty zamiast tradycyjnych sprawdzianów.
- Sprawdziany: indywidualne rozmowy z uczniami.
- Ocena kształtująca: informacja zwrotna zamiast stopni.